สุขภาพ : ขมิ้นชัน สมุนไพรไทยสารพัดประโยชน์มากมาย
ขมิ้นชัน Curcuma longa L. ขมิ้นทอง ขมิ้นหัว ขมิ้นไข ขมิ้นหยวก ขมิ้นแดง ขี้มิ้น(ใต้,อีสาน) ขมิ้นแกง
วงศ์ Zingiberaceae
ไม้ล้มลุก เหง้าหลักรูปไข่ เหง้าแขนงรูปนิ้วมือ เนื้อในสีเหลืองอมส้ม กลิ่นเฉพาะตัว ลำต้นเหนือดินเป็นลำต้นเทียม ใบเดี่ยว รูปรีแกมรูปขอบขนาน ปลายแหลม ดอกช่อออกที่ซอกของกาบใบ ใบประดับสีขาวอมเขียว เรียงซ้อนกัน กลีบปากสีเหลืองไม่ติดผล
เหง้า รสฝาดเอียน สรรพคุณ ขับลม แก้จุกเสียดแน่นท้อง แก้บิด แก้ท้องเสีย บำรุงธาตุ ฟอกโลหิต แก้เสมหะ แก้ไข้เพื่อดี แก้โรคผิวหนัง ผดผื่นคัน ลดการอักเสบ ลดคอเลสเตอรอล ยั้บยั้งการเป็นพิษต่อตับ ต้านมะเร็ง ขับน้ำดี รักษาแผลในกระเพาะอาหาร
สาระสำคัญ : เหง้ามี volatile oil, turmerone, zingiberene, curlone, curcuminoid, demethozycurcumin
ขนาดและวิธีใช้
1.ยารับประทาน (ใช้ภายใน)
– ขับลม แก้จุกเสียดแน่นท้อง แก้บิด แก้ท้องเสีย บำรุงธาตุ ฟอกโลหิต รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ผงขมิ้นแห้ง 500 มิลลิกรัม รับประทานครั้งละ 1-2 แคปซูล หลังอาหาร เช้า – กลางวัน – เย็น และก่อนนอน
– หรือ หั่นเป็นชิ้นบางๆ ตากแดด บดให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้งปั้นขนาดปลายนิ้วก้อย รับประทานครั้งละ 2-3 เม็ด หลังอาหาร เช้า – กลางวัน – เย็น และก่อนนอน
2.ใช้ภายนอก
– ฝี แผลจากแมลงสัตว์กัดต่อย ใช้ผงขมิ้นหรือใช้เหง้าสดฝนกับน้ำสุก ทาบริเวณที่เป็น
– ผดผื่นคัน ใช้ผงขมิ้นทาบริเวณที่เป็น
– แผลพุพอง ใช้เหง้าแก่ ล้างให้สะอาดบดให้ละเอียด ผสมน้ำมันมะพร้าวทา
ข้อควรระวัง
1. บางคนกินขมิ้นแล้วท้องเสีย คลื่นไส้ ปวดหัว หรือมีอาการแพ้ ให้หยุดยาทันที
2. ควรระมัดระวังเมื่อใช้ร่วมกับยาต้านการแข็งตัวของเลือดเนื่องจากเสริมฤทธิ์กัน
3. ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่มีภาวะการอุดตันของท่อน้ำดี
4. ห้ามใช้ยาในสตรีมีครรภ์ (ยกเว้นภายใต้การดูแลของแพทย์)
อ้างอิง :
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช. เภสัชกรรมแผนไทย.2555.
เรียบเรียง – ภาพ : พท.กล้วยไม้
